สรุปเสือโคคำฉันท์
ประวัติและที่มาเสือโคคำฉันท์
พระมหาราชครู ได้เค้าเรื่องมาจาก ปัญญาสชาดก สันนิษฐานว่าคงแต่งก่อนสมุทรโฆษคำฉันท์ ถือว่าเป็นวรรณคดีประเภทฉันท์เล่มแรก ที่แต่งเป็นเรื่องยาว เป็นวรรณคดีไทยที่มีคุณค่าสูงเรื่องหนึ่ง พระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวี โปรดให้พิมพ์เป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๕ ครั้งนี้นับเป็นการพิมพ์ครั้งที่ 5 ได้ ตรวจสอบต้นฉบับพิมพ์กับต้นฉบับสมุดไทย ซึ่งเก็บรักษาไว้ที่งานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ รวม ๓ ฉบับ คือ เล่ม ๑ เลขที่ ๔๑ เล่ม ๒ เลขที่ ๔๒ เล่ม ๑ เลขที่ ๔๕ เล่ม ๒ เลขที่ ๔๖ และเล่ม ๑ เลขที่ ๔๗ เล่ม ๒ เลขที่ ๔๔
ผู้แต่งและความมุ่งหมายในการแต่งเสือโคคำฉันท์
เชื่อกันว่า พระมหาราชครูในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราชเป็นผู้นิพนธ์ ความมุ่งหมายที่ปรากฏในหนังสือก็เพียงแต่กล่าวไว้เป็นเฉลิม คือ แต่งขึ้นเพื่อเป็นสิริมงคล หรือ เพื่อเป็นที่ยกย่องเท่านั้น
วิธีเขียนและการดำเนินเรื่อง
เขียนเป็นฉันท์ ฉันท์ที่ใช้เป็นฉันท์ที่ง่ายๆ มีคําฉันท์ 5 ชนิด คือ ฉันท์ ๑๔ ฉันท์ ๑๑ ฉันท์ ๑๒ ฉันท์ ๑๙ ฉันท์ ๒๑ ฉันท์ ๑๕ นอกจากฉันท์ยังมีกาพย์สุรางคนางค์ กับ กาพย์ยานี ๑๑ การดําเนินเรื่องเริ่มตั้งแต่ เมื่อลูกเสือกับลูกโค ไปถึงสํานักของพระฤาษี เรื่องในเสือโคคําฉันท์ แตกต่างกว่าเรื่องใน พหลคาวิชาดก เสือโคคําฉันท์อยู่ในลักษณะนิยายมากกว่า
เรื่องย่อ
กล่าวถึงลูกเสือและลูกโคที่สาบานจะรักกันเหมือนพี่น้อง วันหนึ่งแม่เสือซึ่งสาบานว่าจะไม่ทำร้ายโคแม่ลูกได้เสียสัตย์ ลูกเสือและลูกโคจึงช่วยกันฆ่าแม่เสือ แล้วชวนกันไปหากินจนพบพระฤาษี จนถูกชุบให้เป็นคนลูกเสือชื่อพหลวิไชย ลูกโคชื่อคาวี พระฤาษีมอบพระขรรค์ให้เป็นอาวุธ แล้วทั้งสองจึงลาไปยังเมืองมคธ พระคาวีได้ฆ่ายักษ์ตาย จึงได้นางสุรสุดาราชธิดาท้าวมคธ แต่ทรงถวายแก่พระพหลวิไชย แล้วเดินทางต่อไป โดยต่างฝ่ายต่างเสี่ยงดอกบัวไว้คนละดอก เมื่อไปถึงเมืองร้างแห่งหนึ่ง พบกลองใบหนึ่งซึ่งตีไม่ดัง ผ่าดุพบนางจันทรผู้มีผมหอมพระคาวีจึงช่วยนางจากนกอินทรีด้วยพระขรรค์วิเศษและได้นางเป็นชายา ต่อมานางจันผมหอมใส่ผมหอมลงในผอบแล้วลอยน้ำไป ท้าวยศภูมิเจ้าเมืองพัทธวิไสยเก็บได้จึงหลงใหลผมหอมนั้นมาก นางทาสีอาสาไปนำนางมาถวายนางออกอุบายจึงได้นางจันทร์สุดาไป แต่ท้าวยศภูมิไม่อาจเข้าใกล้นางได้ เพราะร้อนดังไฟ เมื่อพระพหลวิชัยเห็นดอกบัวอธิษฐานเหี่ยวลงเป็นลางร้ายจึงตามหาพระคาวี และช่วยพระคาวีจนฟื้น และพากันออกตามหานางจันทร์สุดาจนพบ และช่วยเหลือนางออกมาได้ พระคาวีได้อภิเษกกับนางจันทรและครองเมืองพัทธวิไสยสืบมา
ความเชื่อ
เวทมนตร์คาถา
ในเรื่องเสือโคคำฉันท์มีความเชื่อในเรื่องเวทมนตร์คาถา ในตอนที่ว่าพระฤาษีเสกให้ลูกเสือกับลูก โคเป็นคนทั้งสองตัว และตอนที่พระฤาษีย่อร่างคาวี
การชุบชีวิต
ในเรื่องเสือโคคำฉันท์มีความเชื่อในเรื่องการชุบชีวิต ในตอนที่ว่าพหลวิชัยได้ตามหาคาวี แล้วช่วยแก้ให้ฟื้นคืนชีพได้แล้วพาเข้าเมืองพันธพิสัยเพื่อตามหานางจันทร์สุดา
ความซื่อสัตย์
ในเรื่องเสือโคคำฉันท์มีความเชื่อในเรื่องความซื่อสัตย์ ในตอนที่นางจันทร์สุดามีพระวรกายร้อนเนื่องมาจากอำนาจของความซื่อสัตย์ ความจงรักภักดีของนางจันทร์สุดาที่มีต่อคาวีทำให้ท้าวยศภูมิไม่อาจเข้าใกล้ได้และรอดพ้นจากการล่วงเกินใด ๆ
ยักษ์
ในเรื่องเสือโคคำฉันท์มีความเชื่อในเรื่องยักษ์ในตอนที่ว่าคาวีต่อสู้กับรากษสตอนที่ไปตักน้ำให้พหลวิชัย
การอยู่ยงคงกระพัน
ในเรื่องเสือโคคำฉันท์มีความเชื่อในเรื่องการอยู่ยงคงกระพัน ในตอนที่พระฤาษีนำหัวใจของพระหลวิชัยกับคาวีใส่ลงไปในพระขรรค์เพื่อความอยู่ยงคงกระพัน
คุณค่า
1. ในด้านอักษรศาสตร์ มีเนื้อหาสนุกสนานน่าติดตาม ถ้อยคำสำนวนไพเราะ ใช้ถ้อยคำได้เหมาะสมกับ ฉันท์ชนิดต่างๆ
2. ในด้านพระพุทธศาสนา ให้คติธรรมเกี่ยวกับการรักษาความสัตย์ เกิดเป็นคนควรรักษาความสัตย์ไว้กับตัว มีพุทธภาษิตกล่าวไว้ว่า จะมีชื่อเสียงเพราะความสัตย์
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น